کمپینی برای اهدای عضو

 انواع و اقسام دستگاه‌هايي كه به بيمار وصل شده وظيفه زنده‌نگه‌داشتن مصنوعي اندام‌‌ها را بر عهده گرفته‌اند تا جاي خالي فعاليت مغز را پر كنند. ريه‌ها به كمك دستگاه مدام پر و خالي از هوا مي‌شوند و داروهايي كه به وسيله سرم به بيمار تزريق مي‌شود هم نمي‌توانند كمكي به زنده ماندن بيمار كنند. كافي است يك لحظه دستگاه‌ها از حركت باز ايستند تا مرگ مطلق بيمار ثبت شود. مرگ مغزي عنوان مناسبي براي اين بيماران است. بيماراني كه خون‌رساني به مغز آنها متوقف شده و مغز هيچ اكسيژني دريافت نمي‌كند در نتيجه دچار تخريب غيرقابل بازگشت مي‌شود و چند روز بعد از مرگ مغز تمام اندام‌ها نيز از كار مي‌افتند. اما اين تمام ماجرا نيست. يك راه هنوز براي زنده ماندن اندام‌هاي حياتي ازجمله قلب، كبد، كليه و ريه وجود دارد؛ اهداي عضو.

با وجود اينكه سالانه 4 تا 8هزار مرگ‌مغزي در كشورمان به ثبت مي‌رسد و بنا به دلايل پزشكي نيمي از اين تعداد قابليت اهداي عضو به ديگران را دارند با اين حال آمار اهداي عضور در كشورمان بسيار پايين است؛ موضوعي كه سهيل عظيمي، معاون فرهنگي اجتماعي واحد اهداي عضو بيمارستان مسيح دانشوري نيز به آن اشاره كرده و با تأسف به همشهري مي‌گويد:‌ «آخرين آماري كه درخصوص اهداي عضو در كشورمان داريم و رسانه‌اي شده است مربوط به سال92 است كه 70مورد اهدا در كشور به ثبت رسيده. اين در حالي است كه روزانه 7 تا 10بيمار در ليست انتظار پيوند اعضا به‌دليل نبود عضو اهدايي فوت مي‌كنند».

با اين حال هنوز هم خانواده‌هايي كه بيماران آنها دچار مرگ مغزي شده‌اند در اهداي عضو تعلل مي‌كنند؛ چرا كه تصور مي‌كنند ممكن است بيمارشان بالاخره به هوش بيايد و زنده بماند. دكتر عظيمي مي‌گويد: ‌بزرگ‌ترين مشكلي كه ما در اهداي عضو با آن روبه‌رو هستيم متوجه نشدن مفهوم مرگ مغزي در خانواده‌هاست؛ چرا كه خانواده‌ها مرگ مغزي را قبول نمي‌كنند و تصور مي‌كنند مفهوم مرگ مغزي با كما يكسان است؛ درحالي‌كه بيماري كه به كما رفته ممكن است سال‌هاي سال زنده بماند ولي فقط با كمك دستگاه‌ها در نهايت تا 2هفته مي‌توانيم اندام‌هاي حياتي بيمار مرگ مغزي شده را زنده نگه‌داريم.

بيمارستان مسيح دانشوري به‌عنوان قطب پيوند اعضاي كشور از پيشتازان اين حوزه است كه بدون در اختيار داشتن بودجه دولتي اقدامات مؤثري را در زمينه اهداي عضو انجام داده است. آخرين طرحي كه واحد پيوند اعضاي اين بيمارستان رونمايي كرده طرح 8=1 است كه براساس آن هر فرد مي‌تواند 8عضو حياتي خود را بعد از مرگ مغزي به بيماران در ليست انتظار پيوند اهدا كند. به گفته عظيمي قبل از آغاز به‌كار اين طرح روزانه 250نفر از كل كشور براي اهداي عضو ثبت نام مي‌كردند اما با راه‌اندازي اين كمپين تعداد متقاضيان اهداي عضو روزانه يكهزار مورد رسيده است اما به گفته معاون فرهنگي واحد اهداي عضو بيمارستان مسيح دانشوري هنوز هم اين تعداد افرادي كه براي اهدا ثبت نام مي‌كنند جوابگوي نيازهاي بيماران پيوندي نيست. او مي‌گويد: اگر جمعيت كشورمان را 80ميليون نفر و هر خانواده را 4نفر درنظر بگيريم با همين روند ثبت‌نام روزانه يك هزار ثبت نام براي اهداي عضو 54سال زمان مي‌برد تا در كشورمان در هر خانواده يك نفر داراي كارت اهداي عضو باشد.

معاون فرهنگي واحد اهداي عضو بيمارستان مسيح دانشوري با انتقاد از همكاري نكردن رسانه ملي در مورد فرهنگ‌سازي‌ اهداي عضو در كشور مي‌گويد: به‌‌‌‌رغم تقاضاي چندين باره از صدا وسيما براي همكاري با مجموعه اهداي عضو متأسفانه اين سازمان خواسته فرهنگي ما را اجابت نمي‌كند و تهيه‌كنندگان صدا و سيما به‌دنبال اين موضوع نمي‌آيند.وي علت عدم‌تمايل سازمان صدا و سيما نسبت به همكاري با بيمارستان مسيح دانشوري را مسائل اقتصادي مي‌داند و مي‌گويد: سازمان صدا و سيما معتقد است كه ما بايد هزينه‌هاي ساخت و توليد برنامه فرهنگ‌سازي‌ اهداي عضو را بپردازيم درحالي‌كه ما به‌عنوان يك بخش در يك بيمارستان توان مالي چنين هزينه‌هايي را نداريم.

• قطب پيوند اعضا در ايران

هرسال ٢٥‌درصد بيماران ليست انتظار دريافت اهداي عضو در كشور فوت مي‌كنند. براساس بررسي‌هاي انجام گرفته، ١٦‌درصد مرگ‌وميرها را بيماران مرگ‌مغزي تشكيل مي‌دهند كه ٥٠‌درصد آن مي‌تواند به اهداي عضو منجر شود. بيمارستان مسيح‌دانشوري، اصلي‌ترين پايگاه پيوند اعضا در ايران است. از ‌سال٨٣ تاكنون ٨٦٠ مورد مرگ‌مغزي در بيمارستان مسيح‌دانشوري اهداي عضو كرده‌اند كه از اين ميان درمجموع ٢٤٠٠ عضو پيوندي به مراكز پيوند اعضا در سراسر كشور ارسال شده است. تابه‌حال بيش از ١٤٠ پيوند قلب و ٨٠ پيوند ريه در اين بيمارستان انجام شده‌است.

اين آماري است كه علي‌اكبر ولايتي، رئيس اين بيمارستان در يازدهمين مراسم بزرگداشت اهداي عضو (جشن نفس) عنوان كرده است. به گفته ولايتي، از ‌سال ٧٩ تاكنون ٧١پيوند ريه نيز در دانشگاه علوم‌پزشكي شهيدبهشتي انجام شده كه از اين تعداد ٢٨ پيوند مربوط به يك ريه و ٤٨ پيوند براي 2ريه انجام شده است. رئيس جمعيت حمايت از پيوند اعضاي ايران درخصوص پيوند قلب مي‌گويد: پيوند قلب از‌ سال٨٥ در ايران انجام مي‌شود و تاكنون ١٢١ مورد پيوند قلب و 2مورد پيوند قلب و كليه همزمان در بيمارستان مسيح‌دانشوري انجام شده است.